ابراهیم حقیقی، آیدین آغداشلو، کامبیز درم‌بخش، محسن راستانی، محمد فرنود و احمد معینی‌جم، هنرمندانی بودند که شامگاه 13 اسفند 1393 در جشن تصویر سال تجلیل شدند. 

سیف‌اله صمدیان دبیر جشن تصویر سال و جشنواره‌ی فیلم تصویر، درباره برنامه جدید تصویرسال یعنی تقدیر از آثار و رویدادهای شاخص هنرهای تجسمی 93 ‌سخن گفت و تاکید کرد: «امسال پنج رویداد با قدردانی از شش هنرمند انجام می‌شود. اسمش را «تجلیل» نمی‌گذاریم،  چراکه ما فقط در حد امکانات خود از هنرمندان قدرانی می‌کنیم. این برنامه‌ی تقدیر از حرکت‌های شاخص هنری در واقع جمع‌بندی بهترین‌های سال است که به‌عنوان رویدادهای مهم سال در عرصه هنرهای تجسمی بازبینی و قدرشناسی می‌شوند. 

کامبیز درم‌بخش به‌خاطر انتشار کتاب «مینیاتورهای سیاه» که از سوی نشر تاش منتشر شده،  محسن راستانی به‌خاطر انتشار کتاب «زمان سخت» که از سوی نشر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس منتشر شده، ابراهیم حقیقی برای نمایشگاه مروری بر پوسترهای چهل سال گذشته‌اش، آیدین آغداشلو به‌خاطر نمایشگاه نقاشی‌هایش بعد از چهل سال و محمد فرنود و احمد معینی‌جم برای گزارش تصویری جداگانه‌شان از جام جهانی2014 برزیل ثبت کرده‌اند، تقدیرشدند.

در این مراسم مالتی مدیاهای جداگانه‌ای برای هر یک رویدادهای منتخب سال توسط مرکز فیلم تصویر ساخته شده بود. 

بعد از صحبت‌های صمدیان، مالتی مدیای مربوط به کتاب مینیاتورهای سیاه درم‌بخش پخش شد و هادی حیدری درباره کارهای این کتاب سخن گفت. 

او گفت: سخن گفتن درباره شخصیتی که تمام زندگی و کارش امید بخش و حرکت آفرین و سرشار از نوآوری بوده بسیار سخت است. استاد درم‌بخش در طول این سالیان، شعر و شعور و خط و حرکت را در آثارش به جاودانگی رسانده و هم بال با کمال هنری، منظره‌ای از کمال شخصیتی و حرفه‌یی را به تصویر کشیده است. او در اوج کمال حرفه‌یی و هنری، فروتنی و افتادگی و صمیمیت را چنان در کنار یکدیگر نشانده‌اند که برای هم نسلان او و برای نسل های بعد، آموزنده و دلنشین است.

حیدری یادآور شد که درباره آثار درم‌بخش بسیار گفته و نوشته شده است و چه خوب که بعد از سال‌ها مهاجرت، فصل تازه‌ای از خلاقیت هنری او آغاز شد.

این کارتونیست، درم‌بخش را از جمله هنرمندانی دانست که نسل آنها که از دور کارهایشان آشنا بودند در آرزوی دیدارشان بودند و شناخت نزدیک‌تر او را غنیمتی برای هم نسلانش دانست.

او همچنین درباره کتاب مینیاتورهای سیاه به این موضوع اشاره کرد که سنت استفاده از زبان استعاره در دوره های مختلف تاریخ کارتون در ایران و کشورهای نظیر ایران متداول بوده است. 

حیدری این اثر را نمونه درخشانی از این شیوه دانست و افزود: زبان استعاره میراثی است که از ابتدای ورود هنر کارتون در ایران نسل به نسل چرخیده و به کارتونیست‌های نسل نو رسیده است. زبانی که هنوز کارایی خویش را دارد و راه حل موثری است برای گریختن از چنگال سانسور.

او تاکید کرد: طراح ژرف اندیش ما وقتی فضا را برای بیان دیدگاه‌ها و انتقادات صریح و شفاف محدود می‌بیند، قالب معروف مینیاتور را انتخاب می‌کند و ایده‌های انتقادی خود را از قدرت حاکم در این ظرف ریخته و عرضه می‌کند. 

مینیاتورهای سیاه درم‌بخش در واقع به فضای سیاسی و اجتماعی دهه 50 در ایران باز می‌گردد که گفته حیدری آن دوران زمانی بود که درم‌بخش دوران شور و بی پروایی جوانی را تجربه می‌کند از همین روست که خلاقیت و نگاه انتقادی تند و تیز نسبت به قدرت در خطوط و مفاهیم این آثار خودنمایی می‌کند. 

او به یکی از کارهای این کتاب که سرباز مغول در آب را نمایش داده اشاره کرد و توضیح داد: اثر سرباز مغول تصویر واقعی‌اش را در آب می‌بیند، اما توهم دارد که دشمن در مقابلش ایستاده و با تیر و کمال به قصد کشتن او بر می‌آید.

حیدری گفت: درم‌بخش همان‌دوران، صاحبان قدرت را نیز از نقد بی‌نصیب نگذاشته است؛ آنجا که پادشاهی سوار اسب است و مُلازمان برای آن که همایونی را پرجلال و جبروت جلوه دهند، ذره‌بینی را جلوی او قرار داده‌اند تا از اندازه واقعی‌اش بزرگ‌تر جلوه دهند.

او همچنین اشاره کرد که درم‌بخش برای آنکه حال را در گذشته روایت کند و به این شیوه ذهن مخاطب را به حرکت درآورد از شخصیت‌های امروزی استفاده کرده است. گردآوری این مجموعه آثار که در نشریه آیندگان و در فاصله 52 تا 54 منتشر شده بودند در قالب کتاب مینیاتورهای سیاه از سوی نشر تاش منتشر شده است. 

به گفته‌ی حیدری این اثر از لابه لای اوراق رنگ پریده روزنامه آیندگان که در اوایل دهه پنجاه منتشر می‌شد شکل گرفت. درم‌بخش در دهه پنجاه ستون ثابتی تحت عنوان مینیاتورهای سیاه را به راه انداخته بود و مفاهیم و اندیشه های انتقادی اش را با زبان مینیاتور ارایه می‌کرد. ایده نخستین انتشار این مجموعه از کارهای درم‌بخش را حسن کریم‌زاده با نشر تاش در میان گذاشت و بعد از آن کارها جمع‌آوری شد.

به گفته‌ی حیدری، یکی از معضلات کار این بود که هیچ آرت ورک و نسخه با کیفیتی از کارها در دسترس نبود. تعدادی زیراکس و آرشیو رزونامه آیندگان تمام چیزی بود که آنها در اختیار داشتند و با همیاری درم‌بخش و بازتولید بعضی کارها این کار به انتشار رسید. 

بعد از حرف‌های هادی حیدری مالتی مدیای مربوط به گزیده‌ی چهل سال پوسترهای ابراهیم حقیقی پخش شد و امیر اثباتی درباره او و پوسترهای سینمایی‌اش سخن گفت .

امیر اثباتی، طراح صحنه و لباس سینما، حقیقی را هنرمندی چند وجهی دانست و به سال‌های آشنایی‌اش با این هنرمند در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران اشاره کرد. 

نمایشگاه پوسترهای چهل ساله حقیقی بهمن‌ماه امسال در گالری برج میلاد تهران برگزار شد و اثباتی با تقسیم‌بندی کارهای او به دو دوره قبل و بعد از انقلاب و همچنین تفکیک موضوعی آثار این هنرمند گفت: کارهای او از نظر موضوعی به فیلم‌های بلند و پوستر  فیلم‌های کوتاه و همچنین پوسترهای جشنواره‌ها تقسیم می‌شود. در دوره اول حضور شاخص آقای حقیقی را در دوجنبه می‌توان دید؛ یکی آنجا که در کانون پرورش فکری در کنار هنرمندان و طراحان مطرح،  پوسترهای زیبایی طراحی کرد و مجموعه نفیسی رقم زد و دیگری دوره ای بود که پوسترهایی را برای سینمای آزاد ارایه کرد که در آنها می‌توان نگاه تازه‌ای را دید.

این مدیر هنری کمپین تبلیغاتی در سینمای ایران، همچنین به پایه‌گذاری گرافیک مدرن توسط مرتضی ممیز اشاره کرد و گفت: پوسترهایی که زنده‌یاد مرتضی ممیز طراحی کرد در ذائقه‌ی علاقه‌مندان سینما تاثیرگذار بود و یکی از کسانی که آن را پی‌گرفت حقیقی بود. بعد از انقلاب قدری به تبلیغات سینما توجه ‌شد و بنیاد سینمایی فارابی به گرافیک در سینما توجه بیشتری نشان می‌داد. 

به گفته‌ی اثباتی، حقیقی قبل از انقلاب پوستر فیلم سینمایی طراحی نکرد. چرا که در آن دوره، طراحی پوستر گونه‌ی خاصی بود و به گرافیست‌های تحصیل‌کرده میدان داده نمی‌شد و در این میان فقط ممیز با شیوه خاص خود طراحی‌هایی داشت. در این دوره هم پوستر فیلم‌هایی که در ایران تولید می‌شد و یا فیلم‌های خارجی که در ایران به نمایش در می‌آمد توسط طراحان گرافیک توانایی طراحی شدند که به اعتقاد اثباتی این پوسترها  ذائقه‌ها را تغییر داد.

او حقیقی را یکی از کسانی دانست که در این موضوع تاثیرگذار بود و به این اعتبار حقیقی را جانشین شایسته‌ای برای زنده‌یاد مرتضی ممیز  دانست.

اثباتی با اشاره سیاست‌گذاری‌های متفاوت در عرصه‌ی مدیریت سینمایی کشور گفت: یکی از آسیب‌های گرافیک سینما  بی‌توجهی به پوسترهای سینمایی بود، به‌همین خاطر بیشتر پوسترهای سینمایی یکدست شدند و نسل جدید که از امکانات جدید استفاده می‌کرد؛ دیگر کارهایشان هویتی که در پوسترهای حقیقی و ممیز وجود داشت را ندارند. تز نرم‌افزار تصویر ناخوشایندی از گرافیک ایجاد کرده است و به دلیل همین جریان، در حوزه پوسترهای سینمایی، حقیقی کم کارتر شده است. زیرا تهیه کنندگان می‌دانند او از اصول خود کوتاه نمی‌آید و اگر پوسترهایی در سال‌های اخیر طراحی کرده به اصولش پایبند بوده است.

او به نسل جدید طراحان گرافیک توصیه کرد که تسلیم جریان حاکم نشوند و خلاقیت را مد نظر داشته باشد. 

مجید سرسنگی مدیرعامل خانه‌ي هنرمندان ایران به‌عنوان سخنران دیگر این مراسم، با اظهار خوشحالی از برگزاری دوازدهمین جشن تصویر سال گفت: «اگر سلامت و مدیریت خوب همراه رویدادی باشد، آن رویداد می‌تواند ادامه داشته و سال به سال گسترش یابد و فعالیت‌های جدیدی به زوایای هنری هنرمندان اضافه کند. به صمدیان و همکارانش خسته نباشید می‌گویم که چراغ  دوازدهمین سال این جشن را با وجود تمام سختی‌هایش روشن نگه داشته‌اند.»

او همچنین با اشاره به حضور هنرمندانی که از آنها در این شب قدردانی شد، گفت: برای ما باعث افتخار است که امروز به بهانه‌ی این برنامه اردات مجدد خود را به پاس فعالیت هنری این دوستان بیان کنیم.

سرسنگی تاکید کرد: وقتی صحبت از میراث فرهنگی می‌کنیم، باید بدانیم که میراث فرهنگی ما صرفا چند تابلوی نقاشی و بنا نیست؛ میراث فرهنگی ما خود هنرمندان هستند و به میراث فرهنگی هم پیشنهاد کرده ام که جایی در میراث فرهنگی ما برای هنرمندان و خالقان آثار باز کنند.

سرسنگی با اشاره به سالروز وفات حضرت فاطمه(س) و عرض تسلیت این ایام، گفت که باید به شیوه زندگی این شخصیت های بزرگ توجه بیشتری کنیم.

او با اشاره به بحث اخلاق و اخلاق گرایی تاکید کرد: اخلاق و اخلاق گرایی در جامعه ما در این سال ها یا مفقود است یا کمرنگ شده است. اساسا در مذهب ما چند اصل مهم است که زندگی بشر را تضمین می‌کند یکی از آنها اخلاق است. به نظر می‌رسد این اخلاق‌گرایی باید از سوی کسانی ترویج شود که الگوی جامعه هستند. مردم به هنرمندان و فرهیختگان نگاه ویژه‌ای دارند بنابراین نقش هنرمندان برای ترویج اخلاق ویژه است.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران عنوان کرد: ما در طول تاریخ هنرمندان زیادی داشته‌ایم. بسیار از افراد بودند که آمدند و کار هنری کردند، اما به نظرم کسانی در تاریخ و فرهنگ و هنر ما به جای مانده‌اند که این اصل اخلاق‌گرایی را حفظ کرده‌اند. کسانی در این تاریخ ثبت شده‌اند که شانیت اخلاق‌گرایی را به ثبوت رسانده‌اند. نگاهی به این که در چه جایگاهی هستیم نشان می‌دهد که جامعه ما به دوری گرفتن از اخلاق فرهنگی و سیاسی رسیده است و هنرمندان می‌توانند در تبلور دوباره‌ی اخلاق‌گرایی کمک کنند.

او رجوع به اخلاق‌گرایی را با نگاهی در تاریخ دینی و مرور داستان‌های ائمه دانست و اظهار امیدواری کرد که هنرمندان ما عاملی برای ترویج اخلاق باشند.

سرسنگی تاکید کرد: هنرمندانی که محبوب هستند فقط به خاطر طراحی یک پوستر، عکس یا نقاشی نبوده بلکه اخلاق‌مداری آنها باعث شده که سر احترام مقابل آنها فرود بیاوریم.

پس از این سخنرانی، مالتی مدیا از عکس‌های جام جهانی 2014 که محمد فرنود، نمایش داده شد و بعد از آن سیدعباس میرهاشمی -‌رییس انجمن عکاسان دفاع مقدس - سخن گفت و به صمدیان به خاطر گردهم‌آوردن هنرمندان در این شرایط سخت، تبریک گفت.

او با اشاره به تاسیس انجمن عکاسان دفاع مقدس در 12 سال پیش توضیح داد: به خاطر غفلتی که در دهه 50 و 60 در حوزه عکس حوزه دفاع مقدس شده بود این انجمن خود را موظف دانست که واردعمل شود و آثاری که مورد غفلت واقع شده و در معرض نابودی بود را جمع آوری کند. در نتیجه دوستان دور هم جمع شدند و در گردآور و ساماندهی آثار تلاش کردند. تعداد زیادی از نگاتیوهای دوره جنگ و انقلاب را جمع شدند.

میرهاشمی‌ توضیح داد: بر اساس وظیفه‌ای که این انجمن  داشت، روی پروژه‌های عکاسان کار  کرد. یکی از مباحثی که در کنار جمع‌آوری آثار توجه می‌شد نگاهی به تولیدات عکاسان هم بود. در این راستا محسن راستانی یکی از کسانی بود که عکس‌هایی در شرایط سخت داشت. علاوه بر جنگ بوسنی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم عکس‌های درخشانی داشت که در هیات مدیره این موضوع مطرح شد و راستانی هم پذیرفت. آثار جمع‌آوری شد و قرار بود که در سال 1389 همزمان با نمایشگاه کتاب، این کتاب هم رونمایی شود. با وسواس‌هایی که او داشت در ابتدا بحث قطع کتاب، طراحی و چیدمان عکس‌ها پیش آمد. اگر تجربه جنگ نبود نمی‌توانستیم با محسن راستانی، کتاب را در منتشر کنیم. آن سال  و سال بعد موفق نشدیم هر سال در نمایشگاه کتاب یک بنر داشتیم که «کتاب محسن راستانی منتشر می‌شود»؛ این نشان از وسواس زیاد راستانی داشت ولی در نهایت امسال کتاب «زمان سخت» منتشر و رونمایی شد.

به گزارش دبیرخانه تصویر، پس از سخنرانی میرهاشمی، مالتی مدیای مربوط به نقاشی‌های آیدین آغداشلو بدون حضور این هنرمند که این روزها در خارج از کشور به سر می‌برد پخش شد. 

صمدیان با اشاره به این مسافرت گفت: مطمئنم چسب آغداشلو از جنسی نیست که به تن خارج از ایران بچسبد؛ مطمئنم که او به‌زودی بازمی‌گردد؛ شاملو در مصاحبه‌ای گفته بود، «من اینجایی‌ام / چراغم در این خانه می‌سوزد». یک روز در «دهکده» به او گفتم این حرف‌ها اصلا به شما نمی‌آید، همه فکر می‌کنند که شما می‌بایست یک جهان‌وطن تمام‌عیار باشید و مرز و طبیعتا وطن‌تان به‌وسعت تمام جهان است و قطعا باور نخواهند کرد که شما اینقدر وابسته به آب و خاک خودتان باشید. در پاسخم گفت، در دوران نقاهت بعد از عمل جراحی‌ام در آمریکا، با علم به اینکه می‌دانستم که پستخانه‌ی نزدیک محل اقامتم راس ساعت نه صبح باز می‌شود، بی اختیار و از سر شوقی مطمئن از ساعت هشت صبح  خودم را جلوی در بسته آنجا می‌یافتم که شاید نامه‌ای یا یادداشتی از ایران برایم آمده باشد؛ آن روزها تمام دلخوشی من به اتصالم به ایران به همین نامه‌ها بود که در اکثر موارد به دست خالی به خانه برمی‌گشتم! شاملو با آن  وسعت نگاه و جهان شمولی‌ عواطف و احساساتش این‌گونه در مقابل قدرت و کشش وطن گیر می‌کند و من هم به با محسن راستانی هم عقیده‌ام که برای بسیاری از ما هویت ایرانی با هنرمندی مثل آیدین آغداشلو معنادار می‌شود. مطمئنم آیدین به خانه برمی‌گردد!

ابراهیم حقیقی - هنرمند طراح گرافیک-، بعد از صحبت‌های صمدیان پشت تریبون رفت و درباره‌ی آیدین سخن گفت: آیدین کارشناس نقاشی، منتقد، سخنور، معلم و طراح است که در همه این توانایی‌ها یکی است. به روایت بیضایی استادکار نقاشی چه می‌کند که معاصر را کهن و کهن را معاصر می‌کند؟ چگونه است که این ساخته‌ها به هماهنگی می‌رسند.

او اضافه کرد: خود آیدین می‌گوید منتقد باید با سواد باشد و سواد بسیط است، همان سوادی است که این روزها مهجور مانده است. منتقد باید نمونه‌های متعدد را دیده باشد و در آن رشته خاص بر فرهنگ و دوران منطقه‌اش تسلط داشته باشد.

این هنرمند یادآور شد: بسیاری از آثار و کتاب‌هایش حادثه‌ای در سال‌های پر رنگ حضورش بوده است. اگر او امروز نقاش مهمی ‌است دوران سختی را در آتلیه‌های نقاشی گذرانده است. اگرچه تمام آثار پوسترش را نقاشانه خلق کرد، اما آنها  را بسیار نوگرا و هم‌سو با جهان مدرن کرده است.

حقیقی گفت: تمام جلدها کتاب‌هایی که برای بیضایی و شاعران معاصر یا چهره‌های پیکاسو، باخ، احمدی و اخوان یا جلد کتاب‌ها یا پوستر جشنواره فیلم طراحی کرده که در همه‌پرسی در خاطر مانده و بیشترین رای را آورده است ماندگار هستند.

در پایان این مراسم سیف‌اله صمدیان با حضور مجید ملانوروزی - مدیر کل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران و... با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از سوی شرکت دایاسیستم  از این شش هنرمند تقدیر کردند.

مراسم با عکس یادگاری هنرمندان حاضر در جمع به پایان  رسید.