عصر جمعه ۱۸ اسفند ۹۶ روز متفاوتی برای تصویریهای ایران بود. حدود ساعت سه بود که گپ و خندهها روي جاده سفيد «تصوير سال» آغاز شد. هنرمنداني كه در حیاط خانه هنرمندان گرد آمده بودند مقابل دوربین فرهاد توکلی فارسی قدم زدند و صداهاي آشنای چليك چليك سمفونيای از مهرباني و دوستي و محبت را رقم زدند. پيادهروی خاطرهانگيزی كه دو ساعتی طول كشيد تا ساعت پنج كه درهای تالار شهناز و ناصری باز شود و قرارها روی صندلي سالن قرار بگيرند. حبيب رضايي از ساعت ۵ و نيم اجرای اختتاميه را كليد زد و سامان احتشامی نيز در تمام لحظات با فشردن كليدهای پیانو دل به دل او داد تا از حاضران دلربايي كنند.
سروستان زمستانی
باربد به روايت نظامی از ميان نواهای خفته در بربطش سي لحن را برگزيد: «به بربط چون سر زخمه درآورد/ ز رود خشك بانگ تر در آورد».
پانزهمين لحن از الحان باربد سروستان است. حتی خود سيفاله صمديان هم نمیدانست نهالی كه در اولين روزهای زمستان ۱۳۷۱ میكارد، سروستاني پر از رنگ و نور خواهد شد در زمستان ۹۶.
آن روزها گرفتن مجوز انتشار مجله به سادگی اين روزها نبود. دنياي عكاسی تنها يك سهميه از فضای مطبوعات داشت كه آن يكی هم دولتی بود؛ مجله عكس متعلق به انجمن سينمای جوان. اولين شماره ماهنامه تصوير چشمها را خيره كرد. مجلهای در بخش خصوصی متولد شده بود اما كسی باور نداشت كه اين نوزاد چندان مقاومتی داشته باشد اما تصوير ماند، اگر چه ترتيب انتشارش تغيير كرد اما از سال ۱۳۸۳ تا امروز نامش بر تارك بزرگترين و ماندگارترين جشنواره هنرهای تصويری بخش خصوصی ميدرخشد.
سرسبزی اين سروستان از مركز ايران تا دورترين مرزها رفته است و رنگهای چشمنوازش هر روز در گوشهای از دنيا جلوهگر میشود. حالا جوانترين شركتكننده اولين تصويرسال، پا به ميان سالی گذاشته است. نيروهاي تازهنفسی كه در زمستان ۸۳ نامشان بهعنوان جديدترين همراهان سينما در وزارت ارشاد ثبت كرده بودند به نيمهی عمر كاری خودشان رسيدهاند، اما تصويرسال هر سال كه میگذرد، بعد از مرارتهای بيشمار راهاندازی و برگزاری عمر دوبارهای مييابد از ميان لبخندهای گرمی كه جان حركت دوباره میآفرينند.
امسال سروش جوادیان و الناز قندفروش تصوير سال را برای شروع زندگی مشترك انتخاب كردند، روزی كه فرزند آنها به ۱۵ سالگي میرسد، تصويرسال در خانه چندم است؟ كدام آنهايی كه امسال از جلوی پردهی سفید جاده تصویریها گذشتند، هنوز با گامهايشان به اين جاده جان میدهند؟
جاده بيانتها
به گزارش دبیرخانه تصویر سال، عصر جمعه ۱۸ اسفند ۹۶ روز متفاوتی برای تصویریهای ایران بود. حدود ساعت سه بود که گپ و خندهها روي جاده سفيد «تصوير سال» آغاز شد. هنرمنداني كه در حیاط خانه هنرمندان گرد آمده بودند مقابل دوربین فرهاد توکلی فارسی قدم زدند و صداهاي آشنای چليك چليك سمفونيای از مهرباني و دوستي و محبت را رقم زدند. پيادهروی خاطرهانگيزی كه دو ساعتی طول كشيد تا ساعت پنج كه درهای تالار شهناز و ناصری باز شود و قرارها روی صندلي سالن قرار بگيرند. حبيب رضايي از ساعت ۵ و نيم اجرای اختتاميه را كليد زد و سامان احتشامی نيز در تمام لحظات با فشردن كليدهای پیانو دل به دل او داد تا از حاضران دلربايي كنند.
سامان احتشامي در ميانه برنامه به همراهي هانا کامکار و مهدی مختاری آمد تا قطعه شهزادهی رویا را سه نفره اجرا کنند. دومین اجرا هم قطعه «نوروز تو راهه» با اجرای ویژه سایه سدیفی و صدا سدیفی با ساز قانون بود.
حبیب رضایی به مناسبت ولادت حضرت زهرا(س) و روز زن، همه مردها را ناگزير كرد كه براي اداي احترام روي پا بايستند و ارادت خودشان را به مقام بانوان ابراز كنند.
باید فکری کرد
سیفاله صمدیان دبیر پانزدهمین دوره جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر گزارشی کوتاه از روند برگزاری پانزدهمین دوره تصویر سال ارایه کرد و گفت: دولت باید یاد بگیرد، اتفاقهای سالم فرهنگی را به دور از سیاست زدگیها برگزار کند.
او از هنرمندان شهرستانی هم یادکرد که به هزار دلیل نمیتوانند و نتوانستند در مراسم و باشند و حتا مجال نداشتند نمایشگاه را ببینند و تاکید کرد ضروری است فکری برای این موضوع بشود.
صمدیان گفت: باور کنید برگزاری «تصویر سال» به مدت ۱۵ سال، اتفاق عجیبی در ایران است. این اتفاق با کمک سه هزار هنرمند در شاخه های مختلف عملی شده است. این حرکت مستقل، ۱۵ سال روی پای خود ایستاده و رقیب خودش بوده است. واقعیت جامعه ایران این است که باید لباس سیاست زدگی را درآوریم و سر یک سفره مشترک بنشینیم.
صمدیان با یادآوری اینکه تصویر سال در هیچ کدام از دورههای برگزاری، به تفکر هنرمندان کاری نداشته است، افزود: ما تلاش کردهایم به بقیه بفهمانیم که این رویداد ملی است. او به همراهی همراهی پرویز کرمی دبیرکل دومین جشنواره ایران ساخت هم برای اجرای این بخش اشاره کرد و گفت در این بخش هفت نفر – بدون اولویت - جایزه میگیرند.
حبیب رضایی – بازیگر – که اجرای این مراسم را برعهده داشت از سن بلوغ گفت و پانزدهسالگی و سرکشیها و غرور و...، اضافه کرد: ما اینجا به برگزیدهها جایزه میدهیم، البته نه مثل جشنواره فیلم فجر، دو تا دو تا که همه راضی باشند، ما از ترس جایزه نمیدهیم!
در بخشی از این مراسم، کلیپی از نوازندگی سامان احتشامی که شوخی با قطعات معروف موسیقی دنیا بود پخش شد که خود او ادامه، قطعه را بهصورت زنده با پیانو روی صحنه اجرا کرد.
خواستگاری
یکی دیگر از اتفاق های هیجان انگیز اختتامیه دوره پانزدهم جشن تصویر، خواستاری یک عکاس از عکاسی دیگر بود که با حضور خانواده دختر و پسر برگزار شد. این بخش به گونهای برنامهریزی شده بود که پس از آنکه الناز قندفروش – عکاس - برای گرفتن جایزهاش در بخش عکسهای موبایلی روی صحنه آمد، - علی ضیایی – دستیار اجرای حیبب رضایی - به بهانه گرفتن عکس سلفی روی صحنه نگهداشت تا سروش جوادیان – عکاس و پسر امیرعلی جوادیان - با هماهنگی حبیب رضایی بالا بیایید و پس از مقدمهچینی و اجازه از حاضران، از قندفروش با حضور پدر و مادر دو طرف روی سن خواستگاری کرد.
این بخش از برنامه حاضران را غافلگیر کرده بود و با پیانوی سامان احتشامی تشویق و هیجان بیشتری در پی داشت.
امیرعلی جوادیان، پشت میکروفن رفت و با اشاره به سالروز ولادت حضرت فاطمه (س) گفت: حضرت محمد (ص) پیامبر مهربانی هستند و ازدواج سنت ایشان است. این حرکت خوبی است که جا بیفتد هر جشنواره ای مانند «تصویر سال» به ازدواج بپردازد. این کار صمدیان که باعث شد پسر من داماد شود، خیلی کار قشنگی است!
رضایی هم به شوخی به عروس و داماد گفت، خوشبخت شوید و اسم بچه تان را هم سیفاله بگذارید. از این به بعد آقای صمدیان باید درخواستهای ازدواج را بررسی و اولویتبندی کند! صمدیان هم به شوخی گفت: از سال دیگر در بخش جوانان زیر ۲۵ سال، بخش ازدواج را هم اضافه میکنیم!
بهرسم یادبود نیز از سوی تصویر سال، تندیسی به الناز قندفروش و سروش جوادیان اهدا شد. این تندیس به درخواست سیفاله صمدیان توسط مریم ملکمختار – مدیر اجرایی تصویر- به عروس و داماد تقدیم شد.
از حیدر رضایی مدیر پروژه عکاسی از مناطق محروم، محمد گلجامجو، احمد معینیجم و مرتضی نیکوبذل هم تقدیر شد.
مرتضی نیکوبذل – عکاس - بعد از گرفتن لوح تقدیرش بهخاطر حضور در بخش مالتیمدیاهای تصویر، خاطرهای از حضورش در کلاسهای صمدیان تعریف کرد و گفت: من خیلی رو داشتم که توانستم بین بزرگان جایی برای خودم باز کنم. الان هم بعد از دو دهه عکاسی نباید به بچههای تازه کار از بالا به پایین نگاه کنیم. امیدوار هستم که تعداد ما آدم های پررو زیاد شود تا توی روی این دنیا بایستیم.
صمدیان در همین بخش، تقدیر از آلفرد یعقوبزاده درباره این عکاس، توضیح داد: آلفرد از استثناهای عکاسی ایران و جهان است که ۳۰ سال از دو طرف درگیر در انتفاضه عکاسی کرده است. یعقوب زاده در چچن زخمی شد و آژانسی که برای شان کار می کند، هواپیمایی را اجاره کرد تا او را برای درمان به فرانسه برگرداند. حالا هم در پاریس بستری است.
پدیده سال فیلم کوتاه
امسال اما صمدیان یک نفر را بهعنوان پدیده سال فیلمسازی کوتاه معرفی کرد. قصیده گلمکانی؛ صمدیان گفت: قصیده همیشه میگفت، آرزو دارم یک تندیسک «تصویر سال» را به خانه ببرم. من هم گفتم اگر در یک سال، سه فیلم بسازی تندیس را به تو میدهم؛ اما او در یک سال هشت فیلم ساخت و در جشنوارههای بینالمللی معتبری هم حضور پیدا کرد.
داریوش فرهنگ – کارگردان - هم که برای تقدیر از قصیده گلمکانی روی صحنه آمد، گفت: قصیده پدیدهای است که در یک سال، هشت فیلم ساخته و من پدیدهای هستم که در هشت سال یک فیلم هم نساختهام!
هوشنگ گلمکانی – منتقد سینما – هم کوتاه صحبت کرد: قصیده همیشه دختر بیقراری بوده است و کارهایش را هم از من پنهان میکند. او کلاسهای زیادی از گلدوزی تا منجوق دوزی رفت. پس از اینکه به فرانسه رفت، گمگشته اش را پیدا کرد که در واقع همیشه نزدیکش بوده است، ولی از آن پرهیز می کرد، چون نگران بود کارهایش زیر اسم من قرار گیرد. از وقتی قصیده تصمیم گرفت در زمینه فیلم کار کند، جدا از من ایستاد و من را دور کرد. در سالهای آینده هم احتمالا به جای گفتن «قصیده دختر هوشنگ گلمکانی» میگویند این پیرمرد پدر قصیده گلمکانی است.
جایزه وحید ابد
امسال جایزهای به تصویر سال اضافه شده بود بدون شرط سنی. خانواده زندهیاد وحید سهرابیابد بانیاش بودند. «جایزه عکاس سال وحید ابد». در نخستین سال برگزاری این جایزه به محمدحسین ولایتی رسید؛ جایزه نقدی سه میلیون تومانی و تندیس تصویر سال را مریم سهرابیابد به برنده اهدا کرد.
جایزه کفزنها
همان اوایل مراسم حبیب رضایی اعلام کرد به سه نفر از بهترین تشویقکنندهها در مراسم امشب سه جایزهی نقدی ۲۰۰ هزار تومانی اعطا میشود. این وعده در پایان مراسم عملی کردند و سه نفر از تماشاگران حاضر در سالن که بهترین و بیشترین تشویق را در طول برنامه داشتند، با اهدای ۲۰۰ هزار تومان تقدیر شد.
صمدیان در پایان این مراسم، با تشکر از همهی آنها که سهمی در اجرای پانزدهمین جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر داشتند با آوردن نامشان، قدردانی کرد. و با قدرشناسی از مجید رجبی معمار – مدیرعامل خانه هنرمندان ایران- گفت: او توانست اقشار فکری مختلف با دیدگاه های متفاوت را کنار هم بیاورد، بویژه در جامعه سیاست زده ما، همه جناح ها به خانه هنرمندان ایران اعتماد کرده اند.
جایزه نفرات برتر توسط داوران هر بخش به ایشان اهدا شد. در بخشهای ویژه علاوه بر لوح تقدیر به هر نفر ده میلیون ریال و در بخش مسابقه جوانان زیر ۲۵ سال، جایزهی برنده تندیس ده میلیون ریال، دیپلم افتخار هفت میلیون و برنده لوح تقدیر با سه میلیون ریال وجه نقد از سوی بنیاد رسولاف همراه بود.
برندگان هر بخش، روی سن با داوران عکس گروهی یادگاری میگرفتند.
پرده آخر
تصویر سال شامگاه یکشنبه تمام میشود. امروز شنبه خانه هنرمندان برای تماشای نمایشگاه تصویر سال تعطیل است اما نمایش فیلمها در دو تالار شهناز و ناصری ادامه دارد. فیلمهای برگزیده پانزدهمین جشنواره فیلم تصویر بیستم اسفند در تالار ناصری هم یکبار دیگر به نمایش در میآیند.
گزارش: زهرا راد